Dijital para borsası dolandırıcılığına karşı yasal başvuru yolunu kullanma imkanı; 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun (TCK) “bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçunun” düzenlendiği 158/1-f madde hükmü uyarınca adli başvuru makamlarına sunulacak suç duyurusu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun (TBK) “haksız fiilden doğan borç ilişkilerinde genel sorumluluğu” düzenleyen 49/1 madde hükmü uyarınca hukuk mahkemelerinde açılacak alacak (eda) davası ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun (İİK) “para borcu ve teminat için ilamsız takibi” düzenleyen 42/1 madde hükmü uyarınca icra dairelerinde başlatılacak icra takibi olmak üzere, üç aşamada birlikte yürütülebilir.
Dijital para borsası dolandırıcılığı, her ne kadar adli vaka yönüyle TCK’nun 158/1-f madde hükmü uyarınca “bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçu” kapsamına girdiğinden soruşturulması şikayete bağlı olmayan bir suç tipi olsa da, adli başvuru makamlarını haberdar etmek amacıyla öncelikle yurt içinde yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına veya yurt dışında en yakın Türk Konsolosluğuna derhal suç duyurusu sunmak gerekir. Bu halde; dijital para borsası dolandırıcılığı şüphelisinin/lerinin, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun (CMK) “Koruma Tedbirleri” başlıklı dördüncü kısmında yer alanlardan öncelikle yakalama ve gözaltı tedbirlerine başvurularak soruşturma makamı önüne getirilmesi ve ceza yargılaması vasıtasıyla cezalandırılması sağlanabilir.
Ceza yargılaması vasıtasıyla adli vaka yönüyle cezalandırılması sağlanacak dijital para borsası dolandırıcılığı failinin/lerinin fiili/leri, hukuk yargılaması önünde aynı zamanda hukuka aykırı bir eylem (haksız fiil) olarak nitelendirildiğinden; öncelikle dijital para borsası dolandırıcılığından oluşan maddi ve manevi zararların tazmin edilmesi için, TBK’nun 49/1 madde hükmü uyarınca “haksız fiilden doğan borç ilişkilerinde genel sorumluluk” kapsamında olmak üzere 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 105’inci maddesine göre hukuk mahkemelerinde alacak (eda) davası açılabilir. Bu şekilde; dijital para borsası dolandırıcılığı nedeniyle öncelikle uğranılan maddi ve manevi zararın tespiti ve tazmin edilmesi mümkün olabilir.
Ceza ve hukuk yargılamaları dışında, dijital para borsası dolandırıcılığından dolayı uğranılan ilk maddi kayıpların herhangi bir gecikmeye mahal vermeksizin defaten tazmini ve dijital para borsası dolandırıcılığı failinin/lerinin maddi kazançlarını yurt içinde veya yurt dışında yasa dışı yollardan kaçırmasını engellemek amacıyla öncelikle ve derhal İİK’nun 42/1 madde hükmü uyarınca “para borcu ve teminat için ilamsız takip” yoluyla dijital para borsası dolandırıcılığı failine/lerine karşı başta Türkiye’de yerleşik banka ve finans kuruluşları nezdinde olmak üzere uğranılan ilk maddi kayıplar dahilinde her çeşit haciz iş ve işleminin başlatılması temin edilebilir. Bu bakımdan; İİK’nun dokuzuncu bapının 257 ve 268 madde hükümleri arasında düzenlenen “ihtiyati haciz” yoluyla da dijital para borsası dolandırıcılığından dolayı uğranılan ilk maddi kayıpların çok daha hızlı şekilde giderilmesi imkanı bulunduğundan, dijital para borsası dolandırıcılığı mağdurunun takdirine bağlı olarak ayrıca başvurulacak bu yolla olabilecek en hızlı şekilde dijital para borsası dolandırıcılığı failinin/lerinin yasa dışı maddi kazançlarının önüne geçilebilir.
Dijital para borsası dolandırıcılığına karşı yasal başvuru aşamasında alanında uzman avukattan danışmanlık alınması halinde; dolandırıcılık mağduru kişinin ilerleyen zamanda hukuki, cezai ve maddi sorunlar yaşaması önlenebilir.
Dijital para borsası dolandırıcılığına karşı yasal başvuru aşamasında alanında uzman avukatın hukuki yardımına başvurmak mümkündür.
“Dijital Para Borsası Dolandırıcılığına Karşı Yasal Başvuru Yolu Nedir?” şeklinde oluşabilecek sorulara en kısa şekilde yanıt bulmak için, alanında uzman avukatın görüşüne başvurulabilir. *YA007
Yazar: Arb. Av. Cem BOZKURT (A.D.B.-18125/İst. Barosu-57555)
Bozkurt Arabuluculuk ve Avukatlık Bürosu 